Πόσο καλά γνωρίζουμε να χειριζόμαστε τα τρόφιμα με ασφάλεια; Πολλές φορές νομίζουμε ότι τα μεταχειριζόμαστε προσεκτικά, αλλά στην ουσία μπορεί να εκθέτουμε τον εαυτό μας σε διάφορους κινδύνους. Παρακάτω ακολουθούν κάποιες συμβουλές, ώστε να προστατέψουμε ακόμα περισσότερο τον εαυτό μας και την οικογένειά μας.
Συντήρηση στο ψυγείο
Συνήθως μέσα σε κάθε ενημερωτικό φυλλάδιο υπάρχει αναφορά όσον αφορά τα μέρη όπου πρέπει να τοποθετούνται τα διάφορα τρόφιμα. Παρακάτω θα δείτε κάποιους βασικούς κανόνες:
- Τα οικιακά ψυγεία πρέπει να έχουν σταθερή θερμοκρασία και χαμηλότερη των 5οC αν γίνεται. (Προτεινόμενες είναι στους 2-4οC).
- Κάθε ψυγείο έχει δική του απόδοση, που σημαίνει ότι αντέχει μία συγκεκριμένη ποσότητα τροφίμων.
- Οι υδρατμοί στο εσωτερικό του ψυγείου αποτελούν ένδειξη ότι έχετε τοποθετήσει παραπάνω τρόφιμα από αυτά που μπορεί να διατηρήσει ή ότι υπάρχει μηχανική βλάβη ή ότι ο ανεμιστήρας δε λειτουργεί σωστά.
- Η ψυχρότερη περιοχή του ψυγείου είναι στο εσωτερικό του και στα χαμηλότερα ράφια.
- Η θερμότερη περιοχή είναι κοντά στην πόρτα.
- Τοποθετούμε τα έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα και τα μαγειρεμένα πάνω από τα νωπά κρέατα και ψάρια. Θέλουμε να αποφύγουμε να στάξει οπός από τα νωπά τρόφιμα στα έτοιμα προς κατανάλωση και τα μολύνει.
- Τα νωπά κρέατα ή αλλιεύματα, καλό είναι να τοποθετούνται σε δίσκο ή πιάτο ώστε να μη στάζει ο οπός και να καλύπτονται. Όσο πιο χαμηλά τόσο το καλύτερο.
- Τα λαχανικά και τα φρούτα, συνήθως τοποθετούνται στο κάτω τμήμα του ψυγείου. Τα σημερινά ψυγεία έχουν συγκεκριμένους χώρους ανάλογα με την υγρασία και τη θερμοκρασία που απαιτούν τα διάφορα ζαρζαβατικά.
- Όλα τα γαλακτοκομικά συντηρούνται στο ψυγείο. Τα συμπυκνωμένα γάλατα, συντηρούνται σε θερμοκρασία περιβάλοντος, μέχρι να ανοιχτούν. Στη συνέχεια τοποθετούνται στο ψυγείο.
- Το γάλα διατηρείται περίπου 5-6 μέρες, η κρέμα γάλακτος 4 μέρες, τα σκληρά τυριά περίπου 3-4 εβδομάδες, τα μαλακά περίπου 1 εβδομάδα, ενώ το γιαούρτι περίπου 2 εβδομάδες. Να κοιτάζετε πάντα την ημερομηνία λήξης. Προσοχή στα γάλατα μακράς διαρκείας. Η ημερομηνία λήξης στην συσκευασία αφορά τη διατήρηση χωρίς να ανοιχτεί το κουτί. Με το που θα ανοιχτεί πρέπει να καταναλωθεί σε 1 εβδομάδα.
- Μην υπερφορτώνετε το ψυγείο. Φροντίστε να υπάρχουν δίοδοι για να κυκλοφορεί άνετα ο αέρας.
Κατάψυξη
- Η θερμοκρασία κυμαίνεται στους -180C.
- Τα τρόφιμα που τοποθετούνται στο καταψύκτη πρέπει να είναι ήδη κατεψυγμένα ή να έχουν τουλάχιστον ψυχθεί.
- Δεν καταψύχουμε τρόφιμα που έχουν ολοκληρωτικά αποψυχθεί.
- Το ψωμί καλό είναι να το βάλουμε σε ειδική σακούλα κατάψυξης, ώστε να μην αφυδατωθεί και να αναγράφουμε την ημερομηνία που το τοποθετήσαμε.
- Διάφορα κατεψυγμένα τρόφιμα όπως τα ψάρια και τα κρέατα, μπορεί να υποστούν εγκαύματα. Για αυτό πρέπει να ελέγχουμε το διάστημα που τα έχουμε στον καταψύκτη.
- Προσοχή στις διακοπές ρεύματος. Μικρές διακοπές δεν κάνουν μεγάλη ζημιά, αλλά αν η διακοπή διαρκέσει πάνω από 12 ώρες μπορεί να δημιουργηθεί πρόβλημα.
Ποια είναι η σωστή απόψυξη
- Ο πιο σωστός τρόπος απόψυξης και ο καλύτερος, είναι να τοποθετηθεί το τρόφιμο στο ψυγείο μέσα σε ένα δίσκο ή πιάτο στο χαμηλότερο ράφι, για να μην στάξει ο οπός στα υπόλοιπα τρόφιμα. Για μεγάλα κομμάτια μπορεί να χρειαστεί πάνω από 1 ημέρα.
- Τρόφιμα που πρόκειται να μαγειρευτούν αμέσως μπορούν να αποψυχθούν σε φούρνο μικροκυμμάτων.
- Σε τρεχούμενο νερό για 2-4 ώρες. Προσοχή στο πιτσίλισμα.
- Αποφύγετε τις λεκάνες με νερό. Θα πρέπει να το ανανεώνετε συνεχώς.
- Ως μέρος του μαγειρέματος, αλλά για μικρά τεμάχια, όπως τα λαχανικά και οι γαρίδες. Η μέθοδος δεν είναι ασφαλής για μεγάλα τεμάχια.
Αποθήκευση κονσερβοποιημένων, εμφιαλωμένων, αποξηραμένων / αφυδατωμένων τροφίμων
- Για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορούν να αποθηκευτούν σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, με την απουσία φωτός.
- Πρέπει να ελέγχεται συχνά η ημερομηνία λήξης.
- Τα περισσότερα κονσερβοποιημένα και εμφιαλωμένα τρόφιμα, με το που θα ανοιχτούν, πρέπει να συντηρούνται στο ψυγείο αν δεν καταναλωθούν αμέσως.
- Το περιεχόμενο την κονσέρβας που μένει πρέπει να τοποθετείται σε άλλο σκεύος και να μπαίνει στο ψυγείο (κυρίως σε γυάλινους ή πλαστικούς περιέκτες).
Αποθήκευση φρούτων και λαχανικών
- Περιορισμένη διατηρησιμότητα.
- Αποφεύγουμε θερμούς και υγρούς χώρους.
- Τα περισσότερα συντηρούνται στο ψυγείο.
- Τα τροπικά φρούτα συντηρούνται καλύτερα στους 100C.
Αποθήκευση ψωμιού και ζυμαρικών
- Σε δροσερούς και ξηρούς χώρους.
- Αν περιέχουν σάλτσες πρέπει να συντηρούνται στο ψυγείο.
Ασφαλής τακτικές πριν την επεξεργασία των τροφίμων
- Πλένουμε τα χέρια μας πριν την επεξεργασία οποιοδήποτε τροφίμου, αλλά και μετά από την επεξεργασία νωπού κρέατος και αλιευμάτων.
- Με το που τελειώσουμε την επεξεργασία του νωπού κρεάτος και των αλιευμάτων, καθαρίζουμε τον πάγκο και τα σκεύη.
- Καλύτερα να χρησιμοποιήσουμε διαφορετικά σκεύη και πάγκο για την επεξεργασία μαγειρεμένων τροφίμων και σαλατών. Διαφορετικά απολυμάνετε τα πολύ καλά μετά την επεξεργασία των νωπών τροφίμων, για να ξαναχρησιμοποιηθούν για τα υπόλοιπα.
Πως χειριζόμαστε τα τρόφιμα στο σπίτι κατά την αγορά τους
- Επιλέξτε τα προϊόντα με σειρά. Αγοράστε τα ψυγμένα ή κατεψυγμένα τρόφιμα στο τέλος των αγορών σας.
- Προσέξτε την τοποθέτηση των προϊόντων σας στο καλάθι και την τσάντα
- Κρατείστε το νωπό κρέας, κοτόπουλο, ψάρι και θαλασσινά σε απόσταση από άλλα τρόφιμα, ειδικά τα έτοιμα – προς – κατανάλωση.
- Τοποθετείστε τα ωμά – νωπά τρόφιμα σε ξεχωριστές τσάντες.
- Εάν χρησιμοποιείτε επαναχρησιμοποιούμενες τσάντες, τότε να έχετε συγκεκριμένες τσάντες για το νωπό κρέας, κοτόπουλο, ψάρι και θαλασσινά. Είναι καλό να τα επισημάνετε με μία ετικέτα.
- Κρατήστε σε απόσταση ή χρησιμοποιείστε διαφορετικά καλάθια ή τσάντες για τα απορρυπαντικά.
- Επιλέξτε φρέσκα φρούτα και λαχανικά
- Εάν θέλετε φρέσκα λαχανικά και φρούτα, κοιτάξτε να επιλέξτε αυτά με την λιγότερη έκθεση στο περιβάλλον.
- Αγοράστε μόνο την ποσότητα που έχετε ανάγκη.
- Επιλέξτε να είναι της «εποχής».
- Ρωτήστε για τον παραγωγό για περισσότερες πληροφορίες.
- Ελέγξτε το γάλα και τα προϊόντα του
- Επιλέξτε το γάλα και τα προϊόντα του κατά το τέλος των αγορών σας, ώστε να μειώστε τον χρόνο που θα βρίσκονται εκτός ψυγείου
- Ελέγξτε την ημερομηνία λήξης
- Με το που πάτε στο σπίτι τα τοποθετείτε αμέσως στο ψυγείο
- Αποφύγετε τα τυριά από μη παστεριωμένο γάλα για τις έγκυες γυναίκες, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος για λιστερίωση
- Να είστε επιλεκτικοί στα ψάρια και τα θαλασσινά
- Να αγοράζετε ψάρια και θαλασσινά από μέρη που εμπιστεύεστε.
- Ελέγξτε αν τηρούνται οι κανόνες σωστής συντήρησης.
- Να τα αγοράστε στο τέλος των αγορών σας.
- Τοποθετήστε τα σε χωριστή τσάντα ή καλάθι από έτοιμα προ κατανάλωση τρόφιμα.
- Κρατείστε τα ψάρια και θαλασσινά κρύα. Με το που θα πάτε στο σπίτι βάλτε τα αμέσως στο ψυγείο ή την κατάψυξη.
- Προσέξτε το κρέας και το κοτόπουλο
- Όπως και στα ιχθυρά, τα επιλέγετε στο τέλος και τα τοποθετείτε σε χωριστές τσάντες ή σε απόσταση από έτοιμα προς κατανάλωση τρόφιμα.
- Ελέγξτε την ποιότητά τους, να έχουν συντηρηθεί σωστά.
- Μπορείτε να ρωτήστε για τον προμηθευτή ή την χώρα προέλευσης.
- Αν είναι συσκευασμένα ελέγξτε την ετικέτα και τις συστάσεις που αναγράφονται πάνω της.
- Κρατείστε τα κρέατα κρύα. Με το που θα πάτε στο σπίτι βάλτε τα αμέσως στο ψυγείο ή την κατάψυξη.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.
1. Κυπαρισσίου Π, Μαζαράκη Σ, Παπακωνσταντίνου Μ (2007) Γνωρίζοντας τα τρόφιμα, Τροφογνωσία – Εμπορευματογνωσία, β’ έκδοση, Εκδόσεις Les Livres du Tourisme, Αθήνα 2. http://www.hc-sc.gc.ca/fn-an/securit/kitchen-cuisine/interact/grocery-epicerie-eng.php American Dietetic Association 3. http://www.eatright.org/public/content.aspx?id=6384 4. http://www.eatright.org/Public/content.aspx?id=10952 5. http://www.eatright.org/Public/content.aspx?id=10953 6. http://www.eatright.org/Public/content.aspx?id=10954 7. http://www.eatright.org/Public/content.aspx?id=10950 8. http://www.eatright.org/Public/content.aspx?id=6384 9. http://www.eatright.org/Public/content.aspx?id=11628 USDA 10. http://www.usda.gov/wps/portal/usda/usdahome?navid=FOOD_SAFETY
