Τελευταία, γίνεται ολοένα και περισσότερο λόγος για τις ευεργετικές επιδράσεις των διαφόρων μούρων στην υγεία. Μεταξύ αυτών και το άκρως ευεργετικό cranberry (Vaccinium oxycoccos). Τα Cranberries συχνά ονομάζονται και ως κόκκινα μύρτιλα και συγγενεύουν σε χαρακτηριστικά και διατροφική σύσταση με τα Lingoberries. Τα Cranberries φυτρώνουν σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, όπως Ευρώπη, περιοχές της Ασίας, Νότια και Βόρεια Αμερική.
Η περιοχή που φυτρώνουν συχνότερα είναι η Σκανδιναβία. Εκεί καταγράφεται και η μεγαλύτερη συχνότητα κατανάλωσής τους, όπου καταναλώνονται με διαφόρους τρόπους: φρέσκα, παγωμένα, αποξηραμένα ή ως συνοδευτικό κρέατος με τη μορφή μαρμελάδας, είτε ως συστατικό σε διάφορα αρτοσκευάσματα. Η πλούσια περιεκτικότητάς τους, κυρίως σε πολυφαινόλες και άλλα αντιοξειδωτικά συστατικά, τα καθιστά ιδιαίτερα ελκυστικά στο ερευνητικό κοινό και οι ερευνητικές μελέτες πάνω στα Cranberries είναι αρκετές. Μελέτη του πανεπιστημίου του Lund της Σουηδίας απέδειξε ότι η κατανάλωσή τους (σε συνδυασμό με μια δίαιτα υψηλής σε λιπαρά) μείωσε σημαντικά την πρόσληψη βάρους καθώς επίσης και τη συσσώρευση λίπους στο ήπαρ, ενώ βελτίωσε και τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει μελέτη του πανεπιστημίου του Μόντρεαλ βασιζόμενη σε ένα πειραματικό μοντέλο με ποντίκια που χρησιμοποίησε εκχύλισμα cranberries (200 mg/kg τροφής). Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα ζώα, στην τροφή των οποίων είχε προστεθεί cranberry, εμφάνισαν μειωμένο σωματικό βάρος, μειωμένο βάρος ήπατος και μειωμένα επίπεδα τριγλυκεριδίων, που συνδέονται και με τα μειωμένα επίπεδα φλεγμονής και οξειδωτικού στρες. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει το γεγονός ότι τα ποντίκια που κατανάλωσαν το εκχύλισμα cranberry εμφάνισαν διαφορετική σύσταση εντερικής μικροβιακής χλωρίδας.
Τα διατροφικά οφέλη του cranberry
Η υψηλή περιεκτικότητά του σε φυσικά αντιοξειδωτικά που εξουδετερώνουν τις βλαβερές ελεύθερες ρίζες το καθιστούν ισχυρό όπλο κατά της πρόωρης γήρανσης. Ευεργετικές είναι οι ιδιότητές του και για το δέρμα, αφού το αναζωογονεί, διατηρώντας το σφριγηλό και λαμπερό. Η υψηλή δόση φυτικών ινών που προσφέρει ένα ποτήρι αυθεντικού χυμού cranberry διατηρεί σε σταθερά επίπεδα το σάκχαρο του αίματος, χαρίζοντας λάμψη και ενέργεια για όλη τη διάρκεια της ημέρας. Χάρη στη φυσική διουρητική δράση του, το cranberry προσφέρεται για δίαιτες αποτοξίνωσης, ενώ η πλήρης απουσία λιπαρών και χοληστερόλης, τα χαμηλά επίπεδα νατρίου και η χαμηλή θερμιδική του αξία, σε συνδυασμό με την υψηλή θρεπτική του αξία, το καθιστούν ιδανικό συμπλήρωμα μιας υγιεινής, αλλά και ισορροπημένης διατροφής.
Το cranberry είναι πλούσιο σε βιταμίνη C και ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα ενώ ταυτόχρονα θωρακίζει τον οργανισμό κατά των ασθενειών και των λοιμώξεων, προάγοντας έτσι την καλή του υγεία. Χάρη στην αποδεδειγμένη αντιβακτηριδιακή του δράση, αναστέλλει μεταξύ άλλων και τη δημιουργία στοματικής πλάκας, που φθείρει τα δόντια. Έρευνες επίσης έχουν δείξει ότι τo cranberry προστατεύει από τις επώδυνες λοιμώξεις και τις φλεγμονές (κυστίτιδες) του ουροποιητικού συστήματος, αφού το ενεργό συστατικό προανθοκυανιδίνες (τανίνες) του καρπού αποτρέπει την προσκόλληση των βακτηρίων στα τοιχώματα της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας, και κατ’ επέκταση τον πολλαπλασιασμό τους.
Παράλληλα το cranberry φημίζεται και για την αντικαρκινική του δράση, αποτελώντας «όπλο» κατά του καρκίνου του μαστού. Επιπλέον, είναι ευεργετικό για τις παθήσεις του στομάχου, χάρη στις φαινόλες που περιέχει, αλλά και για την καρδιακή λειτουργία, αφού μειώνει τα επίπεδα της κακής (LDL) χοληστερόλης και δρα ως φυσικό αντιπηκτικό.
Θρεπτικά συστατικά στα cranberries
Τα cranberries είναι φρούτα, επομένως προσφέρουν κατά βάση υδατάνθρακες, κυρίως με τη μορφή απλών σακχάρων, προσφέροντας 46 θερμίδες στα 100 γραμμάρια φρέσκου προϊόντος. Είναι επίσης καλή πηγή βιταμίνης C, φυτικών ινών και μαγγανίου. Έχουν, επίσης, μικρή ποσότητα βιταμίνης Κ, ένα συστατικό που σχετίζεται με την πήξη του αίματος. Δεν είναι από τις βασικές πηγές αυτής της βιταμίνης, καθώς συνεισφέρει μόλις 5% στη Συνιστώμενη Ημερήσια Πρόσληψη (ΣΗΠ) ανά 100 γραμμάρια. Όλα τα φρούτα που εν συντομία αποκαλούμε μούρα, ανήκουν συνήθως σε ένα από τα τρία γένη, Vaccinium, Rubus ή Morus, και είναι όλα τροφές με ιδιαίτερα υψηλή συγκέντρωση αντιοξειδωτικών ουσιών.
Τα Cranberry που ανήκουν στο πρώτο γένος, είναι ένα από αυτά. Τα κύρια αντιοξειδωτικά που περιέχουν είναι οι προανθοκυανιδίνες (PACs), οι ανθοκυανιδίνες και η κερκετίνη, αλλά η λίστα είναι αρκετά μεγάλη. Αυτά τα αντιοξειδωτικά των cranberries (συγκεκριμένα οι προανθοκυανιδίνες, τα φλαβονοειδή που περιέχουν και η κεκρετίνη) είναι υπό μελέτη για την πιθανή βοηθητική τους δράση στα καρδιαγγειακά νοσήματα. Συχνά αναφέρεται στη βιβλιογραφία ότι βελτιώνουν το προφίλ των λιποπρωτεϊνών ή ότι μειώνουν την αρτηριακή πίεση. Ωστόσο, οι μηχανισμοί είναι περίπλοκοι και οι περισσότερες κλινικές μελέτες σε ανθρώπους δεν έχουν δώσει αδιάσειστα αποτελέσματα.
Oι διατροφικές συστάσεις για τα Cranberries είναι να ακολουθείται μια δίαιτα πλούσια σε φυτικά τρόφιμα, που συνήθως είναι πλούσια σε φυτοχημικά στοιχεία με προστατευτική δράση (μεταξύ αυτών και τα αντιοξειδωτικά), γιατί οπλίζει με μικρότερες πιθανότητες για ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Αυτό συμβαίνει μέσα από ένα μεγάλο πλήθος μηχανισμών, οι οποίοι συχνά επικαλύπτονται.
Πως καταναλώνονται και η χρήση τους στα αρτοσκευάσματα
Τα cranberries μπορεί να τα συναντήσει κανείς στην αγορά με διάφορους τρόπους. Πιο δύσκολα κυκλοφορούν φρέσκα ή σε κονσέρβα (κομπόστα), αλλά συχνά μπορεί κανείς να τα βρει αποξηραμένα, μαρμελάδα, σε μορφή χυμού ή κατεψυγμένα. Τα φρούτα πάντα είναι μια ευχάριστη νότα στη σαλάτα, οπότε μπορούν να συνδυαστούν με τα λαχανικά που τους ταιριάζουν. Τα cranberries ταιριάζουν τέλεια με το σέλερι, το μαρούλι iceberg και το λάχανο. Επίσης, συνοδεύουν υπέροχα τα κρέατα, κυρίως τη γαλοπούλα, το κοτόπουλο και το χοιρινό είτε σαν συνοδευτική σάλτσα (ή μαρμελάδα) είτε ως γαρνιτούρα στο ρύζι. Τα cranberries μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν σε αρτοσκευάσματα αναδεικνύοντάς τα με το χρώμα και τη γεύση που προσφέρουν. Όπου χρησιμοποιούνται δίνουν ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα. Μπορεί να δημιουργηθεί ένα κέικ είτε με αποξηραμένα cranberries είτε με μαρμελάδα αυτών, δίνοντας ένα όμορφο χριστουγεννιάτικο έδεσμα. Το κυριότερο είναι όμως ότι το αποτέλεσμα θα συνδυάζει την εντυπωσιακή εμφάνιση αλλά και την προσφορά ενός super food.
Βιβλιογραφία
1. Βαλεντίνη Ιγνατιάδου – Ραγκούση (1998). Χημεία Φυσικών Προϊόντων. Εκδόσεις Συμμετρία 2. https://www.google.com/search
