Αρκετές από τις πτώσεις προκαλούνται από το γεγονός ότι μπορεί να σκοντάψουμε σε εμπόδια που βρίσκονται κοντά ή επάνω στο έδαφος ή ακόμη αφού υιοθετήσουμε στρεβλές στάσεις σώματος. Δυστυχώς ακόμη και η πτώση στο ίδιο επίπεδο (στο «ίσιωμα» που αναφέρει ο λαός) μπορεί να μας προξενήσει σοβαρό τραυματισμό.
Γράφει ο Γιώργος Σκρουμπέλος, Δρ Μηχανολόγος Μηχανικός Γενικός Διευθυντής RMS ΕΞΥΠΠ
Πρόεδρος Επιτροπής Υγείας & Ασφάλειας του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Εταιρειών Συντήρησης
Οι κίνδυνοι σκοντάμματος ή παραπατήματος
Μία άλλη πηγή κινδύνου πτώσης είναι τα εμπόδια στα δάπεδα. Όπως γράψαμε και στο προηγούμενο τεύχος, ο άνθρωπος έχει εκ κατασκευής και λόγω της στήριξής του σε μόνο δύο πόδια πολύ επισφαλή ισορροπία. Ας αναλύσουμε με απλά λόγια τη βάδιση. Όταν περπατάμε το 60% του χρόνου είναι σε στάση αλλά το 40% είναι σε αιώρηση έχοντας μόνο το ένα πόδι σε επαφή με το έδαφος όπως φαίνεται στο σχήμα. Η βάδιση είναι επίσης εξ ορισμού ασταθής ωθώντας το σώμα εκτός ισορροπίας ώστε αυτό να κινηθεί.
Εάν αυτή η αλληλουχία των κινήσεων παρεμποδιστεί το σώμα βγαίνει εκτός της βάσης ισορροπίας του (δες προηγούμενο τεύχος) και ο άνθρωπος πέφτει. Φυσικά, τις περισσότερες φορές ο ανθρώπινος εγκέφαλος αντιλαμβάνεται το πρόβλημα και επαναφέρει το κέντρο βάρους του σώματος πάνω από τη βάση στήριξης χρησιμοποιώντας τους μυς της κοιλιάς και της πλάτης (κοιλιακούς και ραχιαίους) όμως ειδικά οι δεύτεροι είναι πολύ ευαίσθητοι και μία απότομη κίνηση μπορεί να τους προξενήσει ζημιά (θλάση). Το ίδιο μπορεί φυσικά να συμβεί και στο γλίστρημα.
Αυτό που μας κάνει να σκοντάφτουμε ή να παραπατούμε είναι τα εμπόδια που παρεμβάλλονται στη διαδρομή που εκτελεί το πόδι μας κατά τη βάδιση. Αυτά τα εμπόδια μπορεί να είναι οποιαδήποτε είδους αντικείμενα αλλά τα χειρότερα είναι τα καλώδια και οι σωλήνες στο έδαφος γιατί τα πόδια μπερδεύονται σε αυτά καθώς επιταχύνουν στο βήμα και έτσι το σώμα αιφνιδιάζεται όταν το πόδι δεν ολοκληρώσει την κίνηση και πέφτει πολύ εύκολα. Άλλα εμπόδια μπορεί να είναι σταθερά αντικείμενα στο έδαφος όπως βάσεις από κατασκευές, «πόδια» στήριξης εξοπλισμού που εξέχουν ακόμη και μικρά ανισόπεδα μέρη («σκαλοπατάκια») που υπάρχουν μεταξύ των ορίων των χώρων λόγω κακής κατασκευής. Ακόμη και χαμηλά εμπόδια όπως ένα μικροέπιπλο μπορεί να μας προκαλέσει πτώση όταν παρεμβληθεί στην πορεία της βάδισής μας. Ακόμη όμως και εάν αυτά τα εμπόδια δεν παρεμβληθούν στην κίνηση, μπορεί να βρεθούν κάτω από το πέλμα του ανθρώπου κατά την «προσγείωσή» του κατά τη βάδιση. Εάν το πέλμα δεν πατήσει καλά τότε και πάλι το σώμα βγαίνει εκτός ισορροπίας και ο άνθρωπος κινδυνεύει να πέσει. Σε αυτή την περίπτωση υπάρχει και ο κίνδυνος σοβαρού τραυματισμού του αστραγάλου με διάστρεμμα, εξάρθρωση ή ακόμη και κάταγμα.
Κατωτέρω παρατίθενται φωτογραφίες από κακές πρακτικές στους χώρους εργασίας που μπορεί να προκαλέσουν σκόνταμμα ή παραπάτημα. Στις περισσότερες περιπτώσεις το πρόβλημα δεν είναι κατασκευαστικό αλλά συμπεριφοράς γιατί στους χώρους κυριαρχεί προχειρότητα και αταξία.
Εμπόδια στο έδαφος που μπορεί να προκαλέσουν πτώση και σοβαρό τραυματισμό (όλες οι φωτογραφίες είναι του συγγραφέα). Εδώ το πρόβλημα είναι συμπεριφοράς.
Εμπόδια στο έδαφος λόγω κακής κατασκευής ή συντήρησης (όλες οι φωτογραφίες είναι του συγγραφέα)
Οι κίνδυνοι σκοντάμματος ή παραπατήματος στο επάγγελμα του αρτοποιού
Ο Αρτοποιός κινείται συνεχώς σε χώρους στους οποίους κυριαρχούν τα σκεύη και τα εργαλεία προετοιμασίας των αρτοποιημάτων. Οι κινήσεις είναι πολλές φορές γρήγορες και βιαστικές. Πολλές φορές επίσης οι χώροι δεν είναι σε καλή κατάσταση, ενώ σπάνια συντηρούνται. Ας παρατηρήσουμε άλλη μία φορά το Σχήμα 1. Τι συμβαίνει στην ισορροπία μας όταν περπατάμε και μεταφέρουμε ένα φορτίο; Τότε το κέντρο βάρος του σώματος μετακινείται πιο μπροστά (προς το φορτίο) και κάνει τη βάδιση ακόμη πιο ασταθή. Αυτό όμως δεν είναι που κάνει και ο αρτοποιός κάθε μέρα πολλές φορές; Εκτός από αυτό το γεγονός όμως το φορτίο εμποδίζει και την ορατότητά του, με αποτέλεσμα να αυξάνει τον κίνδυνο να μη δει ένα εμπόδιο ακόμη και εάν αυτό είναι ορατό στους περισσότερους.
Φάση στάσης (60% του χρόνου βάδισης) Φάση αιώρησης (40% του χρόνου βάδισης)
Σχήμα 1: Οι φάσεις της βάδισης του ανθρώπου όπου φαίνεται ότι το σώμα βρίσκεται τον περισσότερο χρόνο σε επισφαλή ισορροπία
Τα μέτρα
Για μία ακόμη φορά λοιπόν ακολουθήστε τους εξής απλούς κανόνες:
- Τηρείτε υψηλά επίπεδα ευταξίας και καθαριότητας και για λόγους προσωπικής σας ασφάλειας και όχι μόνο ασφάλειας των προϊόντων σας.
- ΚΑΘΕ ΤΙ ΣΤΗ ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΑΙ ΘΕΣΗ ΣΤΟ ΚΑΘΕ ΤΙ. Να τακτοποιείτε άμεσα ότι χρησιμοποιείτε.
- Και τα δάπεδα χρειάζονται συντήρηση. Επισκευάστε αμέσως κάθε μικροατέλεια.
- Εάν υπάρχουν ανισόπεδα τμήματα προσπαθήστε να τα επιπεδώσετε. Εάν αυτό δεν είναι δυνατόν πρέπει να χρωματίστε τις ανισόπεδες επιφάνειες με έντονο κίτρινο ή κιτρινόμαυρο χρώμα.
- Αποφύγετε το να κινήστε «φορτωμένοι». Εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, σχεδιάστε την πορεία σας και διαπιστώστε εάν στη διαδρομή υπάρχουν εμπόδια ώστε να μη αιφνιδιαστείτε.
- Απομακρύνετε από τους χώρους εργασίας προσωρινές εγκαταστάσεις και κινητά χαμηλά αντικείμενα.
- Αποξηλώστε τυχόν βάσεις και βίδες από παλιά μηχανήματα γιατί αποτελούν νέα εμπόδια στο έδαφος με τα οποία δεν είσαστε εξοικειωμένοι και σίγουρα θα σκοντάψετε.
- Περπατάτε, μην τρέχετε.
- Μη βιάζεστε.
