Αρκεί κάποιος να αναλογιστεί την καθημερινή χρήση σε αρτοσκευάσματα για να αντιληφθεί το εύρος της κατανάλωσής τους. Η πλειοψηφία των ανθρώπων ξεκινούν την ημέρα τους με ψωμί ή κάποιο άλλο ανάλογο τρόφιμο όπως είναι το παξιμάδι, η φρυγανιά και το κράκερ. Όσοι δεν προλάβουν να φτιάξουν πρωινό στο σπίτι, θα αγοράσουν σουσαμένιο κουλούρι, σάντουιτς ή πίτα από κάποιο φούρνο. Καθώς προχωρά η ημέρα, κάποια μορφή αρτοσκευάσματος μπορεί να βρεθεί επίσης τόσο στο μεσημεριανό, όσο και στο βραδινό φαγητό. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να συμπεριληφθούν και τα γλυκά κεράσματα από προϊόντα ζύμης, όπως είναι τα κέικ, τα τσουρέκια, τα κουλουράκια κ.ά.
Τα τελευταία χρόνια γίνεται μεγάλη συζήτηση πάνω στην κατανάλωση των προϊόντων ζύμης σε σχέση με διάφορες ασθένειες, όπως του διαβήτη και της παχυσαρκίας. Αρκετός κόσμος έχει «δαιμονοποιήσει» τα συγκεκριμένα τρόφιμα και τα αποφεύγει συστηματικά. Παρακάτω θα συζητηθεί κατά πόσον αυτή η προσέγγιση είναι λογική ή υπερβολική.
Οπωσδήποτε είναι γεγονός, ότι αρκετά από τα σφολιατοειδή προϊόντα του εμπορίου είναι παρασκευασμένα με συστατικά τα οποία συμβάλλουν στην παχυσαρκία, το διαβήτη και τα καρδιαγγειακά. Φτιάχνονται με επεξεργασμένα άλευρα, ζάχαρη και λίπη, τυριά και αλλαντικά χαμηλής ποιότητας, τα οποία από μόνα τους σε μεγάλη κατανάλωση μπορούν να αποτελέσουν αιτία των παραπάνω ασθενειών. Ευτυχώς, τελευταία έχει υπάρξει ευαισθητοποίηση όσον αφορά σε αυτόν το τομέα και οι παραγωγοί προϊόντων ζύμης τείνουν να φτιάχνουν όλο και πιο υγιεινά προϊόντα.
Η ζύμη γενικώς μπορεί να αποτελέσει τη βάση για υγιεινά γεύματα. Η πίτσα, τα μακαρόνια, τα αρτοσκευάσματα κ.λπ., όλα ξεκινούν από μία απλή ζύμη. Οι επιλογές για τα προϊόντα που μπορούν να παραχθούν είναι αρκετές και εξαρτώνται από το είδος των αλεύρων και τα έξτρα συστατικά που θα χρησιμοποιηθούν.
Χωρίς αμφιβολία, το πιο συνηθισμένο προϊόν ζύμης είναι το ψωμί. Η βιομηχανία πια έχει αυξήσει την ποικιλία και ο καταναλωτής βρίσκει στο εμπόριο διάφορα είδη ψωμιού: Πολυτελείας, λευκό, ολικής άλεσης, κριθαρένιο, καλαμποκόψωμο, σικάλεως, πολύσπορο, προζυμένιο, με άλευρα ξηρών καρπών κ.λπ. Κάποια από αυτά είναι πιο θρεπτικά και υγιεινά από το κοινό ψωμί και κάποια άλλα όχι. Είναι γνωστό ότι το λευκό ψωμί προσθέτει έξτρα θερμίδες, όχι όμως ιδιαίτερα θρεπτικά συστατικά. Αντίθετα, το ψωμί ολικής άλεσης περιέχει αρκετές φυτικές ίνες, βιταμίνες του συμπλέγματος Β και ιχνοστοιχεία.
Η αλήθεια είναι ότι η κατανάλωση ψωμιού με μέτρο δεν οδηγεί σε αύξηση βάρους, αλλά αυτό μπορεί να το κάνει η προσθήκη στο ψωμί επεξεργασμένων κρεάτων και συστατικών πλούσιων σε ζάχαρη και λίπος, όπως η μαγιονέζα.
Οι υδατάνθρακες των αρτοσκευασμάτων και εν γένει των προϊόντων ζύμης παρέχουν στο σώμα ενέργεια, όμως τα προϊόντα που προέρχονται από λευκό αλεύρι (π.χ. ψωμί λευκό) απορροφούνται πιο γρήγορα από το σώμα χωρίς να προσθέτουν σημαντικά συστατικά. Τα τρόφιμα που προέρχονται από επεξεργασμένο αλεύρι (π.χ. λευκό ψωμί, λευκά μακαρόνια, λευκά κράκερ), μπορούν να οδηγήσουν σε παχυσαρκία και επίσης να επηρεάσουν αρνητικά τα επίπεδα του σακχάρου.
Αντίθετα, προϊόντα που προέρχονται από δημητριακά ολικής άλεσης περιέχουν αρκετά θρεπτικά συστατικά, όπως οι βιταμίνες συμπλέγματος β και οι φυτικές ίνες. Οι συγκεκριμένες φυτικές ίνες προστατεύουν από ασθένειες όπως ο Διαβήτης τύπου 2, ο καρκίνος τους παχέως εντέρου και η παχυσαρκία. Οπότε, στη συγκεκριμένη περίπτωση ενδείκνυνται προϊόντα παρασκευασμένα από κριθάρι, σίκαλη, βρώμη, χαρούπι, άλευρα οσπρίων, ξηρών καρπών κ.ά.
Στα συγκεκριμένα προϊόντα, πέρα από το είδος του αλεύρου, αυτό που πρέπει να λαμβάνεται υπόψη είναι και η περιεκτικότητα σε αλάτι, ζάχαρη, και λίπος – ειδικά το είδος του λίπους (π.χ. φοινικέλαιο, βαμβακέλαιο) – αλλά και τα συντηρητικά.
Ένα άλλο μεγάλο ζήτημα στα προϊόντα ζύμης είναι η γλουτένη. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει της μόδας η δίαιτα χωρίς γλουτένη, με αποτέλεσμα πολλά άτομα να αποφεύγουν τα προϊόντα ζύμης χωρίς λόγο. Το σωστό είναι ότι τα άτομα με κοιλιοκάκη όντως πρέπει να αποφεύγουν οτιδήποτε περιέχει στάρι, σίκαλη, κριθάρι και βρώμη. Στο εμπόριο πια υπάρχουν προϊόντα ζύμης παρασκευασμένα από άλευρα καλαμποκιού, οσπρίων, ξηρών καρπών κ.ά., τα οποία μπορούν να καλύψουν τα άτομα με την συγκεκριμένη πάθηση.
Συμπέρασμα
Τα προϊόντα ζύμης αποτελούν μέρος της παραδοσιακής μεσογειακής διατροφής και είναι απαραίτητα στη διατροφή του σύγχρονου ανθρώπου. Για να μπορούν όμως να συμβάλλουν στη διατήρηση της καλής υγείας πρέπει να παρασκευάζονται με σωστές πρώτες ύλες.
Photo designed by www.pexels.com
