Παγωτό, το παγωμένο γλύκισμα, λαχταριστό, ιδιαίτερα τους θερμούς καλοκαιρινούς μήνες, μας γεμίζει τύψεις λόγω της υψηλής θερμιδικής του αξίας. Έχει όμως μόνο αρνητικά; Ποιους ισχυρισμούς διατροφής και υγείας μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε; Σύμφωνα με τον Κώδικα Τροφίμων και Ποτών, παγωτό είναι το προϊόν που παράγεται με κατάψυξη και στη συνέχεια αποθηκεύεται, διακινείται, μεταφέρεται, διανέμεται και καταναλώνεται ως κατεψυγμένο προϊόν. Πολλές δε κατηγορίες παγωτών περιγράφονται ανάλογα με την περιεκτικότητά τους σε λιπαρά, γάλα, φρούτα, κ.ά.
Παγωτό Γάλακτος
Το Παγωτό Γάλακτος, πρέπει να περιέχει τουλάχιστον 2,5% λιπαρά γάλακτος και τουλάχιστον 6% στερεό υπόλειμμα γάλακτος άνευ λίπους, ενώ η προσθήκη λιπαρών ή πρωτεϊνών προέλευσης άλλης από αυτής του γάλακτος, αποκλείεται. Το Παγωτό Κρέμας περιέχει τουλάχιστον 5% λιπαρά γάλακτος.
Παρόλο που το παγωτό δεν καταναλώνεται για τη διατροφική του αξία, μια και έχει σαν βάση το γάλα, περιέχει κάποια από τα θρεπτικά στοιχεία που συναντάμε σε αυτό. Ανάλογοι δε με την σύστασή του είναι και οι ισχυρισμοί διατροφής και υγείας που μπορούν να χρησιμοποιηθούν.
Οι Ισχυρισμοί Διατροφής και Υγείας είναι φράσεις όπως «με μειωμένες θερμίδες» και «η βιταμίνη Α συμβάλλει στη διατήρηση της κατάστασης του δέρματος» που μπορούν να δώσουν προστιθέμενη αξία στο προϊόν, ενώ παρέχουν στον καταναλωτή χρήσιμες πληροφορίες για τα προϊόντα που αγοράζει. Το νομοθετικό πλαίσιο που καθορίζει τη χρήση τους είναι ο Κανονισμός της ΕΕ 1924/2006 και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο εφόσον οι προϋποθέσεις που αναφέρονται σε αυτόν ισχύουν.
Πηγή πρωτεΐνης
Ανάλογα με την περιεκτικότητα του παγωτού σε γάλα και εφόσον περιέχει πρωτεΐνη σε ποσοστό τέτοιο που να αποτελεί τουλάχιστον το 12% της συνολικής ενεργειακής αξίας, μπορούμε να δηλώσουμε ότι είναι «πηγή πρωτεΐνης». Σε αυτή την περίπτωση μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ισχυρισμοί υγείας:
- «Οι πρωτεΐνες συμβάλλουν στην αύξηση και τη διατήρηση της μυϊκής μάζας».
- «Οι πρωτεΐνες συμβάλλουν στη διατήρηση της φυσιολογικής κατάστασης των οστών»
Πηγή ιχνοστοιχείων
Το παγωτό αποτελεί σημαντική διαιτητική πηγή ιχνοστοιχείων όπως το ασβέστιο, ο φώσφορος και το ιώδιο. Πολλοί είναι οι ισχυρισμοί υγείας που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Κάποιοι εξ΄ αυτών είναι:
- «Το ασβέστιο απαιτείται για τη διατήρηση της φυσιολογικής κατάστασης των οστών και των δοντιών».
- «Το ασβέστιο συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία των πεπτικών ενζύμων».
- «Ο φώσφορος συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία των μεταβολικών διεργασιών που αποσκοπούν στην παραγωγή ενέργειας».
- «Το ιώδιο συμβάλλει στη διατήρηση της φυσιολογικής κατάστασης του δέρματος».
- «Το ιώδιο συμβάλλει στη φυσιολογική παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών και στη φυσιολογική θυρεοειδική λειτουργία».
Πηγή βιταμινών
Το παγωτό είναι πηγή βιταμίνης Α, D, ριβοφλαβίνης και βιταμίνης Β12. Εδώ κάποιοι από τους ισχυρισμούς διατροφής που μπορούν να χρησιμοποιηθούν είναι:
- «Η βιταμίνη Α συμβάλλει στο φυσιολογικό μεταβολισμό του σιδήρου».
- «Η βιταμίνη Α συμβάλλει στη διατήρηση της φυσιολογικής όρασης».
- «Η βιταμίνη D συμβάλλει στη φυσιολογική απορρόφηση/ χρησιμοποίηση του ασβεστίου και του φωσφόρου».
- «Η βιταμίνη D συμβάλλει στη φυσιολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος».
- «Η ριβοφλαβίνη συμβάλλει στο φυσιολογικό μεταβολισμό του σιδήρου».
- «Η ριβοφλαβίνη συμβάλλει στη μείωση της κούρασης και της κόπωσης».
Μειωμένων θερμίδων, Light ή μειωμένων λιπαρών.
Για τα προϊόντα που παρασκευάζονται με λιγότερα λιπαρά μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο ισχυρισμός «μειωμένων λιπαρών», εφόσον αυτά έχουν μειωθεί τουλάχιστον κατά 30% σε σύγκριση με ένα παρόμοιο προϊόν.
Ο ισχυρισμός ότι ένα προϊόν είναι «μειωμένων θερμίδων» ή “Light” και κάθε ισχυρισμός που ενδέχεται να έχει το ίδιο νόημα για τον καταναλωτή, μπορεί να χρησιμοποιείται μόνον όταν η ενεργειακή αξία έχει μειωθεί κατά 30% τουλάχιστον, με ένδειξη του ή των χαρακτηριστικών που μειώνουν τη συνολική ενεργειακή αξία του τροφίμου.
Παγωτό Γρανίτα
Στην κατηγορία του παγωτού έχουμε και το Παγωτό Γρανίτα που περιέχει κυρίως νερό και γλυκαντικές ύλες ενώ το Παγωτό Γρανίτα Φρούτου περιέχει τουλάχιστον 15% φρούτα (με κάποιες εξαιρέσεις που επιτρέπεται η μείωση στο 10%). Το Παγωτό Σορμπέ περιέχει τουλάχιστον 25% φρούτα, ενώ η προσθήκη λιπαρών υλών δεν επιτρέπεται.
Χαμηλών λιπαρών ή Χωρίς λιπαρά
Σε αυτή την κατηγορία ο ισχυρισμός διατροφής που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί είναι αυτός των “χαμηλών λιπαρών”, υπό την προϋπόθεση ότι δεν περιέχει περισσότερα από 3 γραμ. λιπαρών στα 100 γραμ. προϊόντος.
Επίσης για το Παγωτό Σορμπέ, όπου η προσθήκη λιπαρών δεν επιτρέπεται, μπορούμε να αναφέρουμε πως το προϊόν είναι “χωρίς λιπαρά”. Ο ισχυρισμός αυτός ισχύει για προϊόντα που δεν περιέχουν περισσότερα από 0,5 γραμ. λιπαρών ανά 100 γραμ. τροφίμου.
Πηγή εδώδιμων ινών
Για τα παγωτά με υψηλή περιεκτικότητα σε φρούτα και εφόσον η περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες είναι τουλάχιστον 3 γραμ. ανά 100 γραμ. ή τουλάχιστον 1,5 γραμ. ανά 100 kcal, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι το προϊόν είναι “πηγή εδώδιμων ινών”. Ενώ αν έχει την διπλάσια ποσότητα από την προαναφερθείσα και μεγαλύτερη, δηλαδή 6 γραμ. ανά 100 γραμ. ή τουλάχιστον 3 γραμ. ανά 100 kcal τότε, μπορούμε να ισχυριστούμε ότι έχει “υψηλή περιεκτικότητα σε εδώδιμες ίνες”.
Χωρίς Πρόσθετα
Σύμφωνα με το άρθρο 137 του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών μια σειρά από πρόσθετα επιτρέπονται για την παρασκευή του παγωτού. Έτσι η χρήση του ισχυρισμού «χωρίς πρόσθετα», «χωρίς Ε» ή οποιοσδήποτε άλλος ισχυρισμός που έχει το ίδιο νόημα για τον καταναλωτή μπορεί να αναγράφεται, με την προϋπόθεση ότι το τρόφιμο πραγματικά δεν περιέχει από οποιαδήποτε πηγή, συμπεριλαμβανομένης της αρχής της μεταφοράς και της ενδογενούς παραγωγής του στο τρόφιμο κανένα πρόσθετο τροφίμων.
Το αυτό ισχύει και για κάθε ισχυρισμό που αναφέρεται στην απουσία μιας λειτουργικής κατηγορίας προσθέτων του Παραρτήματος VII Μέρος Γ του Καν. (ΕΕ) αριθ. 1169/2011 όπως «χωρίς (το όνομα της λειτουργικής κατηγορίας)» π.χ. «χωρίς χρωστικές», «χωρίς ενισχυτικά γεύσης», «χωρίς συντηρητικά».
Σε κάθε περίπτωση προκειμένου να προχωρήσουμε σε οποιονδήποτε διατροφικό ισχυρισμό θα πρέπει να έχουμε βεβαιωθεί με χημικές αναλύσεις για την περιεκτικότητα του τροφίμου στα εν λόγω θρεπτικά συστατικά.
