Ο Διεθνής Οργανισμός για την Έρευνα του Καρκίνου (IARC) καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εισαγάγει το Nutri-Score σε υποχρεωτική βάση στην Ευρώπη, ενώ υποστηρίζει ότι η υιοθέτησή του θα καθοδηγήσει τους καταναλωτές σε πιο υγιεινές επιλογές τροφίμων. Το Nutri-Score είναι μια σαφής και απλή διατροφική σήμανση που τοποθετείται στη μπροστινή ετικέτα της συσκευασίας και η οποία αξιολογεί τη διατροφική ποιότητα του τροφίμου.
Η μελέτη του IARC: Nutri – Score
Ο IARC είναι ένας διακρατικός Οργανισμός, τμήμα της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας των Ηνωμένων Εθνών και έχει στόχο την προώθηση της διεθνούς συνεργασίας στην έρευνα για τον καρκίνο. Στη μελέτη που εξέδωσε, με τίτλο “The Nutri-Score: A Science-Based Front-of-Pack Nutrition Label”, τονίζει την υπεροχή του Nutri-Score σε σχέση με άλλες διατροφικές επισημάνσεις ως την πιο κατανοητή στους καταναλωτές και παράλληλα υποστηρίζει ότι οι εταιρείες θα έχουν έτσι κίνητρο να βελτιώσουν την ποιότητα των προϊόντων τους.
Κατατάσσει τα τρόφιμα σε μια κλίμακα 5 χρωμάτων και γραμμάτων με το Α σε πράσινο χρώμα να αντιπροσωπεύει την υψηλότερη διατροφική αξία ως το Ε, σε σκούρο πορτοκαλί, που υποδεικνύει τη χαμηλότερη διατροφική αξία. Η αξιολόγηση των τροφίμων γίνεται με βάση την μέθοδο FSAm-NPS που είναι μια τροποποιημένη έκδοση του αρχικού FSA-NPS, με προσαρμογές στην κατανομή βαθμών για ποτά, τυριά και πρόσθετα λίπη, μετά από συστάσεις του Γαλλικού Ανώτατου Συμβουλίου Δημόσιας Υγείας (HCSP).
To FSAm-NPS κατανέμει στα τρόφιμα βαθμούς με βάση την εκατοστιαία περιεκτικότητά τους σε ενέργεια, κορεσμένα λιπαρά οξέα, ζάχαρη, νάτριο, θρεπτικά συστατικά που πρέπει να περιορίζονται στη διατροφής μας και αυτών που ευνοούν την υγεία, όπως διαιτητικές ίνες, πρωτεΐνες, φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ξηρούς καρπούς.
Πολλές χώρες εξετάζουν την υιοθέτηση ενός απλοποιημένου συστήματος επισήμανσης που θα βοηθά τους καταναλωτές να κάνουν πιο υγιεινές επιλογές προκειμένου να προστατέψουν τον πληθυσμό από χρόνια νοσήματα και να μειώσουν τη θνησιμότητα. Έρευνες που έγιναν στην ΕΕ συνδέουν την κατανάλωση τροφίμων με υψηλή βαθμολογία στο σύστημα FSAm-NPS (χαμηλότερη διατροφική ποιότητα) με υψηλότερο κίνδυνο καρκίνου. Το Nutri-Score έχουν ήδη υιοθετήσει η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ισπανία, το Λουξεμβούργο και η Γερμανία. Η χρήση του είναι προαιρετική. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σκοπεύει να προτείνει την εφαρμογή κάποιου υποχρεωτικού μοντέλου διατροφικής επισήμανσης μέχρι το τέλος του 2022.
Είναι όμως το Nutri – Score το κατάλληλο σύστημα;
Η βαθμολόγηση που προκύπτει από το FSAm-NPS αντανακλά την ποιότητα του τροφίμου; Το Nutri – Score ενοχοποιεί τρόφιμα λόγω της υψηλής θερμιδικής αξίας τους, της υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά όπως το λάδι και οι ελιές, ή σε σάκχαρα, όπως το μέλι, χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψιν του κρίσιμα χαρακτηριστικά των τροφίμων, όπως την περιεκτικότητα σε απαραίτητα συστατικά (βιταμίνες και ιχνοστοιχεία), ούτε το ποσοστό της διαχρονικής συμμετοχής τους σε μια ισορροπημένη δίαιτα. Υπάρχουν αντιδράσεις από την Ελλάδα, την Κύπρο και την Ιταλία, διότι το σύστημα αυτό αδικεί πολλά προϊόντα της μεσογειακής διατροφής.
Η εξαίρεση δε συγκεκριμένων προϊόντων από το Nutri – Score δεν αποτελεί λύση, όταν οι καταναλωτές θα έχουν ήδη μάθει να επιλέγουν προϊόντα με τη σήμανση. Ο Raphael Sirtoli (MSc στη Μοριακή Βιολογία από το Πανεπιστήμιο Staffordshire) αναφέρει για το Nutri – Score : «Η σωστή επισήμανση των τροφίμων πρέπει να είναι ακριβής, αλλά αυτό το σύστημα και η πληροφόρηση που έχουμε τώρα δεν είναι καθόλου ακριβής», ενώ ο Philippe Legrand (γάλλος γιατρός και διατροφολόγος) υποστηρίζει ότι « ο λιπιδικός πυλώνας του αλγορίθμου Nutriscore είναι λανθασμένος και είναι σε πλήρη αντίθεση με το ANSES ANC» (ANC: Συνιστώμενες Διατροφικές Ποσότητες βάσει του Γαλλικού Οργανισμού Τροφίμων, Περιβάλλοντος και Υγείας & Ασφάλειας στην Εργασία).
Επιπλέον, το Nutri – Score κατά την αξιολόγηση των τροφίμων δεν λαμβάνει υπ΄όψιν του την παρουσία προσθέτων, αλλεργιογόνων, υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων, τις πιθανές μετατροπές του προϊόντος πριν την κατανάλωση (όπως ο τρόπος του μαγειρέματος, η προσθήκη άλλων συστατικών από τον καταναλωτή), κ.ά. Έτσι, δε μπορεί να αποτελεί αποκλειστική πηγή πληροφόρησης για μια ισορροπημένη διατροφή. Η Ομοσπονδιακή Δημόσια Υπηρεσία του Βελγίου για τη δημόσια υγεία και ασφάλεια στη διατροφική αλυσίδα και το περιβάλλον, προτρέπει τους καταναλωτές να μην κάνουν υπερβολική κατανάλωση τροφίμων συγκεκριμένου χρώματος.
Η ενημέρωση και εκπαίδευση των καταναλωτών για την υιοθέτηση πιο υγιεινών διατροφικών συνηθειών θα ήταν μια πολύ καλύτερη πρόταση, παρά τη χρήση απλουστευτικών μοντέλων που εξισώσουν ανόμοια τρόφιμα και απενοχοποιούν άλλα, κατεργασμένα τρόφιμα.
Πηγές:
https://www.iarc.who.int/
https://www.favv-afsca.be/
https://www.foodwatch.org/
