fbpx

Παραδόσεις του Πάσχα στην Ελλάδα και τον κόσμο

Κάθε γωνιά της Ελλάδας έχει και ένα ξεχωριστό δικό της έθιμο που είναι συνήθως άρρηκτα συνδεμένο με την ιστορία του κάθε τόπου, με τους ίδιους τους ανθρώπους του.

Ένα νησί που ζει για τα καλά το Πάσχα με ιδιαίτερα παραδοσιακά έθιμα, τα οποία ακολουθούνται πιστά από τους κατοίκους. Βρισκόμαστε στη Ζάκυνθο και το πρωί του Σαββάτου του Λαζάρου, θα κρεμαστεί το «βαγί» στα καμπαναριά, ενώ την ίδια στιγμή, οι «νότσολοι», οι νεοκόροι των ναών, θα το μοιράζουν στα σπίτια για να μπει στο εικόνισμα. Αναφερόμενοι στο βαγί, εννοούμε τους πλεγμένους σταυρούς με κιτρινωπά φύλλα από τους φοίνικες. Την Μ. Παρασκευή, θα γίνει η λιτανεία του Εσταυρωμένου, ενώ η περιφορά του Επιταφίου, σε αντίθεση με άλλα μέρη που γίνεται το βράδυ της ίδιας ημέρας, εδώ πραγματοποιείται τα ξημερώματα του Μ. Σαββάτου και αυτό μόνο στη μητρόπολη του νησιού, τον Άγιο Νικόλαο των Ξένων. Ακολουθεί η Γκλόρια, η πρώτη Ανάσταση, ενώ παράλληλα στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, πραγματοποιείται το «κομμάτι», όπου σπάνε τις πήλινες κανάτες, τις «βίκες».

Πίσω στο 1630 μας πάει η λιτανεία του σκηνώματος του Αγίου Σπυρίδωνα, η οποία πραγματοποιείται την Κυριακή των Βαΐων, και έρχεται να μας θυμίσει την απαλλαγή του νησιού την πανώλη, που το 1629 οδήγησε στο θάνατο σε πολλούς Κερκυραίους. Το Μ. Σάββατο το πρωί γίνεται ο «τεχνητός σεισμός» ο οποίος αποτελεί την αναπαράσταση του σεισμού που περιγράφεται στο Ευαγγέλιο ως άγγελμα της Αναστάσεως. Ο Επιτάφιος του Αγίου Σπυρίδωνα θα γίνει και αυτός το πρωί του Μ. Σαββάτου, μαζί με την περιφορά της εικόνας του Αγίου, καθώς το 1574, οι Βενετσιάνοι απαγόρευσαν στους ορθοδόξους την περιφορά το βράδυ της Μ. Παρασκευής.

Παμπάλαιο έθιμο στη Δράμα που σχετίζεται με την επίκληση για την προστασία της φύσης και παράλληλα για την αποτροπή άσχημων καιρικών φαινομένων που θα καταστρέψουν τις καλλιέργειες της περιοχής. Το έθιμο αυτό πραγματοποιείται την πρώτη Πέμπτη μετά το Πάσχα, όπου μετά το τέλος της Λειτουργίας στον Προφήτη Ηλία, ξεκινά η περιφορά των εικόνων. Η διαδικασία αυτή συνήθως παίρνει 5 ώρες, όπου με πεζοπορία οι συμμετέχοντες θα επισκεφτούν τα ξωκλήσια της περιοχής. Κάποιες φορές υπάρχουν κάποιοι που ακολουθούν με τα άλογα. Ακολουθεί γλέντι και έρχονται οργανοπαίχτες από την Ηράκλεια, παίζοντας ζουρνάδες και νταούλια.

Το Σάββατο του Λαζάρου, πραγματοποιείται στην Αιανή της Κοζάνης, ένα έθιμο που είναι αφιερωμένο στις Λαζαρίνες. Κατά το πρώτο στάδιο αυτού του εθίμου τα ανύπαντρα κορίτσια, αφού χωριστούν σε παρέες, τις λεγόμενες μπλίκιες, φορούν τη φορεσιά της λαζαρίνας και περνάνε από τα σπίτια του οικισμού και χορεύουν τραγουδώντας τα Λαζαριάτικα. Οι στίχοι μάλιστα προσαρμόζονται ανάλογα και με το σπίτι στο οποίο βρίσκονται. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, πραγματοποιείται ο τρανός χορός ο «Τσιντσιρός» από τις Λαζαρίνες όλων των ηλικιών στην κεντρική πλατεία, και ακολουθεί γλέντι. Κατά το παρελθόν στις εκδηλώσεις αυτές δεν βρίσκονταν άντρες, ωστόσο πλέον αυτό έχει ατονήσει.

Στη Φλωρεντία, οι ντόπιοι γιορτάζουν μια παλαιά παράδοση 350 χρόνων, γνωστή ως Scoppio del Carro ή «έκρηξη του καλαθιού». Ένα περίτεχνο καλάθι, γεμάτο με πυροτεχνήματα, οδηγείται στους δρόμους της πόλης από ανθρώπους με πολύχρωμα κοστούμια του 15ου αιώνα, πριν σταματήσει έξω από το Ντουόμο. Ο Αρχιεπίσκοπος της Φλωρεντίας βάζει φωτιά στο καλάθι και πυροδοτεί ένα ζωηρό θέαμα πυροτεχνημάτων. Το νόημα πίσω από το έθιμο χρονολογείται από την πρώτη Σταυροφορία και έχει ως στόχο να εξασφαλίσει μια καλή συγκομιδή.

Τα παιδιά στη Φινλανδία ντύνονται σαν μάγισσες και βγαίνουν ζητώντας αυγά σοκολάτας, στους δρόμους με τα κασκόλ γύρω από τα κεφάλια τους, που φέρνουν δέσμες από κλαδιά ιτιάς διακοσμημένα με φτερά. Σε ορισμένες περιοχές της Δυτικής Φινλανδίας, οι άνθρωποι βάζουν φωτιές την Κυριακή του Πάσχα, μια σκανδιναβική παράδοση που απορρέει από την πεποίθηση ότι οι φλόγες απομακρύνουν τις μάγισσες που πετούν πάνω στις σκούπες τους μεταξύ της Μεγάλης Παρασκευής και της Κυριακής του Πάσχα.

Στην Πολωνία, τη Δευτέρα του Πάσχα, τα αγόρια προσπαθούν να βρέξουν άλλους ανθρώπους με κουβάδες νερού, νεροπίστολα ή οτιδήποτε άλλο. Ο θρύλος λέει ότι τα κορίτσια που έχουν μουσκευτεί θα παντρευτούν εντός του έτους. Η αναζωογονητική παράδοση έχει τις ρίζες της στο βάπτισμα του Πολωνού πρίγκηπα Mieszko, τη Δευτέρα του Πάσχα το 966 μ.Χ.

Στο Βατικανό, τη Μεγάλη Παρασκευή, ο Πάπας μνημονεύει τη Via Crucis στο Κολοσσαίο: Ένας τεράστιος σταυρός με δαυλούς φωτίζει τον ουρανό καθώς οι 14 Σταθμοί του Σταυρού περιγράφονται σε πολλές γλώσσες. Την Κυριακή του Πάσχα, χιλιάδες επισκέπτες συναθροίζονται στην πλατεία του Αγίου Πέτρου για να περιμένουν την ευλογία του Πάπα από το μπαλκόνι της εκκλησίας, γνωστό ως «Urbi et Orbi».

Στο Prizzi της Σικελίας, το Abballu de daivuli είναι μια αναπαράσταση των διαβόλων, από τους ντόπιους, φορώντας τρομακτικές μάσκες ψευδαργύρου και ντυμένοι με κόκκινη ρόμπα. Οι ντυμένοι βασανίζουν όσες περισσότερες ψυχές μπορούν (πράγμα που σημαίνει ότι τους κάνουν να πληρώσουν για ποτά) πριν από το απόγευμα, όταν η Θεοτόκος και ο αναστημένος Χριστός έρχονται να στείλουν τους διάβολους μακριά με αγγέλους.

Image by freepik.com

ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ ΑΡΘΡΟ:

Fresh Bakery Team

Συντακτική Ομάδα

    ΜΟΙΡΑΣΟΥ ΤΟ ΑΡΘΡΟ:

    Γραφτειτε στο newsletter μας:

    Εγγραφείτε στο Newsletter μας

    Αποκτήστε δωρεάν την ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Αρτοποιός ΒΑΖ - Fresh Pastry
    Ταυτόχρονα θα λαμβάνετε newsletter για να ενημερώνεστε σχετικά με όλες τις εξελίξεις στην αρτοποιία - ζαχαροπλαστική.